Założycielka zgromadzenia zakonnego Sióstr Karmelitanek św. Teresy z Florencji, agregowanego do Zakonu Karmelitów Bosych, i nazywanego tak dla odróżnienia od Sióstr Karmelitanek św. Teresy z Turynu, pierworodna córka małżonków Kajetana Manetti i Róży Bigagli, przyszła na świat 2 marca 1846 roku w miejscowości Campi di Bisenzio koło Florencji. Nazajutrz, obmyta wodą chrztu w kościele parafialnym w Pieve di S. Stefano i otrzymując imiona Teresy Adelajdy, narodziła się dla Kościoła.

Kiedy pod troskliwym okiem rodziców zaczynała stawiać pierwsze kroki, dom rodzinny napełnił się nową radością: urodzinami Raffaella, braciszka Teresy Adelajdy. Radość ta trwała jednak krótko, bo w lipcu 1849 roku, tj. w trzecim zaledwie roku jej życia, odszedł do wieczności ojciec.

Wychowywana wraz ze swym bratem przez troskliwą matkę, Teresa Adelajda, zwana zdrobniale Bettiną, uczęszczała do pobliskiej szkoły, gdzie uczyła się pisania, czytania i rachunku w zakresie elementarnym. Chodziła też popołudniami do klasztoru sióstr Matki Bożej Bolesnej w Campi di Bisenzio, aby nauczyć się szycia i haftowania. W dniu 8 maja 1859 roku przyjęła pierwszą Komunię św.

Lubiła być zawsze w centrum zainteresowania innych, ale dorastając odkryła, że Jezus chce ją wyłącznie dla siebie. “Miałam 19 lat – wyznała w końcu życia – gdy oddałam się cała Bogu”. W rzeczywistości od 1865 roku zaczęła prowadzić życie szczególnej modlitwy, pokuty i miłosierdzia względem potrzebujących, aby po kilku latach rozpocząć wraz z dwiema towarzyszkami życie wspólne w małym i ubogim domku wynajętym w Campi di Bisenzio.

W uroczystość Matki Bożej Szkaplerznej, 16 lipca 1874 roku, wstąpiła wraz z towarzyszkami do Trzeciego Zakonu Karmelitańskiego, nadając tym samym karmelitański charakter rodzącemu się dziełu. Pracując fizycznie na własne utrzymanie, równocześnie znajdują czas na odwiedzanie chorych i na opiekę nad sierotami. W lutym 1877 roku przyjmują do siebie na zamieszkanie dwie pierwsze sieroty. Pozostają w ustawicznym kontakcie z miejscowym proboszczem, a w sierpniu 1879 roku Teresa Adelajda podpisuje kontrakt przejęcia kaplicy św. Justyna w Campi di Bisenzio z przyległymi skromnymi i bardzo zaniedbanymi pomieszczeniami. Wprawdzie wśród wielu zawodów i niepowodzeń, ale znajduje fundusze na niezbędne remonty i rozbudowę obiektu, do którego przeprowadza się już w grudniu 1880 roku, Wspólnota staje się coraz to liczniejsza; przybywa zarówno sióstr, jak i sierot.

Teresa Adelajda, stojąca na czele grupy, prowadziła równocześnie rozmowy z przełożonym generalnym karmelitów bosych w celu nadania rodzącemu się zgromadzeniu niezbędnej struktury prawnej. W październiku 1882 roku, z okazji obchodów trzechsetnej rocznicy śmierci św. Teresy od Jezusa, którą zgromadzenie obrało sobie za patronkę, ośrodek odwiedził arcybiskup Florencji Eugeniusz Cecconi. Urzeczony stylem życia i działalnością klasztoru, udzielił mu niezwłocznie kościelnej aprobaty.

Bettina, świadoma swej odpowiedzialności, powtarza ustawicznie swoim towarzyszkom, że celem ich życia jest przede wszystkim całkowite poświęcenie się Bogu oraz troska o zbawienie dusz przez modlitwę, milczenie i ascezę. Sama przoduje w takiej właśnie postawie. Wprowadza zwyczaj całonocnej adoracji Najświętszego Sakramentu w miejscowej kaplicy. Z zewnętrznych dzieł uznaje za podstawowe przede wszystkim wychowanie dzieci i młodzieży oraz opiekę nad sierotami i ubogimi.

Gdy liczba kandydatek wzrosła, Bettina zakupiła plac pod budowę “domu adoracji eucharystycznej” we Florencji. Potem powstały ośrodki instytutu w innych miastach. Tymczasem przełożony generalny karmelitów bosych, w porozumieniu z władzami kościelnymi, udziela pozwolenia na obleczenie przez siostry habitu karmelitańskiego. Dnia 13 lipca 1888 roku składają one po raz pierwszy śluby zakonne i otrzymują nazwę Oblatek św. Teresy. Bettina przyjmuje imię zakonne: s. Teresa Maria od Krzyża. Rozwój zgromadzenia, opłacony wielokrotnie prawdziwą drogą krzyżową założycielki, jest bardzo dynamiczny: powstają fundacje w Rzymie, w Libanie, w Palestynie. 27 lutego 1904 roku św. Pius X nadał Oblatkom św. Teresy prawa papieskie; jesienią tego samego roku zebrała się pierwsza kapituła generalna zgromadzenia, która wybrała s. Teresę Marię od Krzyża przełożoną generalną.

Prawne uwieńczenie starań o kanoniczne erygowanie instytutu, przyjęte z wielką radością przez wszystkie siostry, stało się dla m. Teresy Marii początkiem prawdziwej kalwarii. Zgodnie z ewangeliczną przypowieścią o ziarnie, które, aby przynieść plon, musi wcześniej obumrzeć, rozpoczęła się długoletnia agonia założycielki, spowodowana nieuleczalną i bolesną chorobą raka. Poddana pierwszej operacji chirurgicznej 12 września 1908 roku, przeżywała z cierpliwością i chrześcijańską nadzieją swoją kenosis (uniżenie) dla Ewangelii, w całkowitej akceptacji woli Bożej i ofiarowaniu swych cierpień za siostry i za zbawienie grzeszników. Kontemplowała krzyż swego Mistrza i Pana, któremu poświęciła całe swoje życie. Medytowała szczególnie słowa św. Pawła Apostoła o uniżeniu Chrystusa, który “exinanivit semetipsum formam servi accipiens – uniżył samego siebie przyjąwszy postać sługi” (Flp 2, 7), znajdując w nich siłę i moc do zarządzania zgromadzeniem, świadoma, że i dla niej nadejdzie też “dies exaltationis – dzień wywyższenia”, podobnie jak to było w przypadku Chrystusa, którego po uniżeniu Wielkiego Piątku Bóg wywyższył i dał Mu imię, które jest ponad wszelkie imię (por. Flp 2, 9).

Świadoma do ostatniej chwili, otoczona przez swoje duchowe córki, pokrzepiona sakramentalną posługą Kościoła, 23 kwietnia 1910 roku Teresa Adelajda Manetti, w zgromadzeniu Teresa Maria od Krzyża, odeszła do Pana po wiekuistą nagrodę. Dzień jej wywyższenia, poprzez gloryfikację ze strony Kościoła, nastąpił 19 października 1986 roku. W tym dniu, pielgrzymując do jej rodzinnej Florencji, Ojciec Święty Jan Paweł II zaliczył ją w poczet błogosławionych.

Założone przez bł. Teresę Marię do Krzyża zgromadzenie zakonne, nazywające się od czasów posoborowej reformy Zgromadzeniem Sióstr św. Teresy z Florencji, liczy dziś 240 zakonnic, posługujących ludowi Bożemu w pięciu krajach.

o. Szczepan Praśkiewicz OCD

Zobacz więcej:

Błogosławiona Teresa Maria od Krzyża (Teresa Maria Manetti) 1846 – 1910