Święty Rafał Kalinowski od momentu swego nawrócenia (w trakcie powstania styczniowego) stara się nieustannie pielęgnować dar wiary. Czyni to poprzez systematyczne życie sakramentalne, modlitwę, praktykę miłości bliźniego. Jest świadomy prawdy, że wiara winna być nieustannie pielęgnowana, jeżeli ma się rozwijać i stawać się siłą weryfikującą całą rzeczywistość wierzącego. Bycie w Chrystusie i przez Chrystusa w Bogu jest sposobem życia i postępowania. „Wierzyć” oznacza żyć wiarą w Syna Bożego (por. Ga 2:20). Całe doświadczenie etyczne jest naznaczone, ożywione i motywowane przez wiarę. Wiara staje się zatem fundamentem życia moralnego. Ona jest postawą i aktem moralnym, które człowiek podejmuje i rozwija w całkowitej wolności. Jest to wolność przyjmująca postawę słuchania i przyjęcia tego, co mówi Bóg, oraz okazania temu posłuszeństwa. Święty Rafał twierdził, że życie człowieka winno być życiem wiary, ponieważ na niej wszystko się opiera (M.W. Smoczyńska, Wspomnienia i notatki, s. 175).
Owocem doświadczenia Boga jako pełnego miłości Ojca jest przyjaźń z Nim, przyjaźń, która otwiera na dojrzałe relacje z bliźnimi oraz skłania do aktywnego działania i odpowiedzialności. Świadomość tego rodzi w człowieku potrzebę ciągłego, pełnego uwagi wsłuchiwania się w słowo Boga-Przyjaciela i wzywa do podjęcia działania.
Postawę odpowiedzialności – zdaniem św. Rafała – kształtuje w sposób bezpośredni cnota wiary. Człowiek, który uwierzył w Boga, jest zobowiązany do dawania świadectwa, aby każdy mógł poznać Tego, który jest Drogą, Prawdą i Życiem (List do W. Nowakowskiego, Czerna, 30 VII 1896).
Odpowiedzialność, do jakiej zobowiązuje wiara, obejmuje – według św. Rafała – trzy płaszczyzny. Są nimi: odpowiedzialność za siebie (za kształt osobistej relacji z Bogiem), odpowiedzialność za drugiego człowieka (za jego wiarę) oraz odpowiedzialność za Kościół i świat (za rozwój wiary w wymiarze doczesnym i wiecznym). Święty Rafał, przeżywając wewnętrzny niepokój i mając głębokie poczucie odpowiedzialności przed Bogiem za swoje życie, poszukiwał odpowiedzi na rodzące się w sercu pytania o sens życia. Odpowiedzi szukał w Wyznaniach św. Augustyna oraz w książkach z zakresu teologii, historii Kościoła i Pisma Świętego. Dużo czasu spędzał w samotności, rezygnując z życia towarzyskiego, które – jak sam stwierdził – go nudziło. Pisał: „Korzystając ze swobody w czasie Wielkiego Postu urządziłem sobie małe rekolekcje, doprowadziły mnie one do bliższego poznania siebie i wcale ta znajomość mnie nie pocieszyła. Dobrych natchnień dużo, obietnic nie mało, ale brak woli”( List do rodziny, Usole, 31 III/12 IV 1868).
Podczas intelektualnych poszukiwań starał się pogłębić rozumienie wiary. Coraz wyraźniej dostrzegał, że odpowiedzialność nie odnosi się jedynie do niego, ale także do innych ludzi, że rozpoznanie Bożej Prawdy i zrobienie dla niej miejsca w sercu zobowiązuje do działania. Przyjęcie bowiem Prawdy oznacza dostosowanie do jej wymogów osobistego życia, a także kierowanie się poznaną Prawdą na tyle czytelnie, aby inni ludzie mogli ją rozpoznać. A zatem żyć wiarą to dawać świadectwo, to być głęboko przekonanym, że Ewangelia Jezusa Chrystusa jest jedyną właściwą normą moralną. Święty Rafał był głęboko przekonany, że w sposób wolny i zgodnie z sumieniem powinien odpowiedzieć na Boże wezwanie i dochować wierności Duchowi Bożemu.
o. Stanisław Fudala OCD
Czytaj w najnowszym Głosie Karmelu
