Trydent – to malowniczo położone miasto nad rzeką Adygą, w północnych Włoszech pośród gór Dolomitów. To również miasto renesansowej sztuki, bogatej historii i spotkań między kulturą włoską i środkowoeuropejską. To przede wszystkim Miasto Soborowe (1545-1563). Nazwę swą wywodzi od tri dentum (trzy zęby) – nawiązującej do okolicznych szczytów, jakby trzech zębów (na podobieństwo Trzech Koron w polskich Pieninach), lub też trójzębu Neptuna stojącego w fontannie na głównym placu miasta (podobnie jak w Gdańsku na Starówce). I właśnie w tym mieście w XVII w. osiedlili się Karmelici Bosi obejmując patronat nad łaskami słynącym wizerunkiem Matki Bożej – Madonny delle Laste.

Sobór Trydencki

W latach 1545-1563 odbył się po raz XIX (dziewiętnasty) sobór powszechny Kościoła katolickiego, a na miejsce zebrania kardynałów pod przewodnictwem papieża Pawła III wybrano poraz pierwszy i jedyny – jak dotychczas – Trydent. Sobór ten był odpowiedzią na narastającą potrzebę reform w Kościele katolickim, który podjął się ich w odpowiedzi na reformację (zapoczątkowaną przez Marcina Lutra). Jest uznawany za początek okresu kontrreformacji. Jego przebieg dzieli się zasadniczo na trzy etapy: 1545-1547 (pp. Paweł III), 1551-1552 (pp. Juliusz III) i 1562-1563 (pp. Pius IV) przerywany poprzez wojny i zamieszki w Europie. Jakie były postanowienia soborowe? Potępiono nauki Lutra, ujednolicono liturgię, potwierdzono znaczenie wszystkich sakramentów, uznano Biblię i Tradycję Kościoła jako równoważne źródła wiary, wprowadzono księgi metrykalne, nakazano utworzyć seminaria duchowne, potwierdzono obecność Chrystusa w Eucharystii, nakazano wizytowanie parafii, ogłoszono Index Ksiąg zakazanych i wiele innych postanowień.

Zabytki

Główne miejsca, jakie trzeba zobaczyć, to Zamek Buonconsiglio (przez stulecia mieściła się tu siedziba biskupów trydenckich), Katedra z surowym, ale pięknym i monumentalnym wnętrzem oraz wspaniałym placem i fontanną Neptuna, domy zdobione freskami i kościoły Soborowe, muzea i wystawy, które czynią z Trydentu interesujący ośrodek kulturalny. “Cesarski szlak” mający początek w Zamku Buonconsiglio, prowadzi przez starówkę, aż do placu Katedralnego, mija najpiękniejsze pałace, pośród których wije się siatka ulic, zaułków i placów, kryjąca zabytkowe budynki i charakterystyczne portyki na via Suffragio, monumentalne wieże i mury. Bez względu na sezon Trydent czeka na swych gości z bogactwem swego dziedzictwa historycznego i artystycznego, a okoliczne pasmo Dolomitów oferuje całe mnóstwo tras turystycznych i wspinaczkowych oraz narciarskich. Nie brakuje tu również starych zabytkowych kościołów, klasztorów i opactw.

Sanktuarium

Sanktuarium MB delle Laste znajduje się na wzgórzu, nad miastem i ponad Adygą po przeciwległej stronie masywu „Trzech Zębów”. Nazwa “Laste” związana jest z charakterystyką lokalizacji na płytach kamieniołomów niegdyś znajdujących się w tym miejscu i w nawiązaniu do fresku namalowanego na płycie kamiennej. Według podania-legendy wizerunek-fresk wykonany został przez nieznanego artystę w XVI w. na kamieniu i umieszczony w kapliczce przydrożnej na drodze do Cognola. Na skutek ludzkiej nienawiści i wandalizmu wizerunek został oszpecony cięciami. I chociaż wielokrotnie próbowano zamalować uszkodzenia, te pojawiały się na nowo wychodząc spod zamalowań. Uznano więc, iż Maryja w ten sposób chce solidaryzować się z cierpieniami innych prześladowanych za wiarę. W 1618 r. postawiono nową barokową świątynię, dla godnego uczczenia Madonny i czterdziestu mężczyzn przeniosło kamienny wizerunek umieszczając go w absydzie kościoła.

W roku 1643 nieopodal kościoła stanął klasztor karmelitów bosych (fundacji Matteo Galasso), którym oddano łaskami słynący wizerunek pod stałą opiekę i z czasem utworzono sanktuarium. W czasach napoleońskich nastąpiła kasata (1810 r.) i klasztor zamieniano na szpital, koszary, baraki, magazyny i dopiero po II wojnie światowej karmelici powrócili dokonując przeróbek i przystosowując na niwo do życia zakonnego. Sprzyjający łagodny klimat pozwolił na założenie pięknych ogrodów i winnic – a stare receptury zioło lecznicze sprawiły, iż klasztor zasłynął z balsamu rozmarynowego.

Świątynia barokowa posiadająca u wejścia portyk z doryckich kolumn zawiera w środku nie tylko cudowny wizerunek MB delle Laste, ale również szereg XVII wiecznych ołtarzy marmurowych, obrazów i rzeźb – jak choćby XVI w. przedstawienie „Chrystusa Ukrzyżowanego”, czy gigantyczne malowidło Andrea Pozzo „Wypoczynek Świętej Rodziny podczas ucieczki do Egiptu”. Nie brakuje też akcentów karmelitańskich: figury św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża, obraz MB Szkaplerznej, freski z Eliaszem i Elizeuszem, witraże i herb Zakonu. Przy klasztorze jest mały ośrodek rekolekcyjny i duszpasterski pozwalający zakosztować nieco z bogactwa duchowości karmelitańskiej.

o. Paweł Ferko OCD