Przy relikwiach św. Jana Pawła II trwa nieustanna modlitwa

Opowiadając zmartwychwstanie Pana Jezusa, Ewangelia przywołuje przede wszystkim te osoby, wierne i kochające, które wszystkie swoje myśli i uczucia skupiły wokół Jego grobu. Cóż bowiem innego im pozostało? Ich Mistrz umarł ukrzyżowany jak złoczyńca. Pozostał im zatem tylko Jego grób. Spieszyli więc do tego grobu i to już o świcie, tuż po szabacie. Pierwszymi były pobożne niewiasty; spieszyły z olejkami i mirrą, by namaścić ciało swego Pana. Ale gdy stanęły przed grobem, był on pusty. Czyżby ktoś chciał je pozbawić nawet ciała ich Pana i wykradł je potajemnie? Nie! Aniołowie zapewnili je, że Pan żyje! Podzieliły się tą nowiną z apostołami, którzy też pobiegli do grobu, aby „ujrzeć i uwierzyć” w największy cud historii, cud Zmartwychwstania! (por. J 20,1-8).

Pozostał „tylko” grób

Podobnie było 20 lat temu, gdy św. Jan Paweł II po „światowych rekolekcjach”, jakie głosił już nie z ambony, ale z katafalku w Bazylice św. Piotra i został pogrzebany w Grotach Watykańskich, po owym zamknięciu księgi Ewangelii złożonej na jego trumnie, przez powiew wiatru, niczym powiew Ducha świętego, który „wieje kędy chce” (J 3,8). 

Do grobu Papieża niezwłocznie zaczęły spieszyć tłumy wiernych. Obecny prefekt Dykasterii do spraw Posługi Miłosierdzia i Dobroczynności, ks. kard. Konrad Krajewski, wcześniej ceremoniarz św. Jana Pawła II, zainspirowany zawartą w testamencie papieskim prośbą o modlitwę i sprawowanie za Niego Mszy świętych, zainaugurował trwający do dziś zwyczaj celebrowania w języku polskim czwartkowej porannej Eucharystii przy grobie Ojca Świętego. Niedawno, w wypowiedzi dla Radia Watykańskiego wspominał, że Msza od początku była odprawiana w czwartek, czyli w dzień ustanowienia Najświętszej Ofiary. Jest ona celebrowana przez cały rok, z wyjątkiem Wielkiego Czwartku. I tak, jak od pustego grobu Chrystusa rozeszła się najważniejsza w historii wiadomość o Jego Zmartwychwstaniu, tak od grobu św. Jana Pawła II płynie, także dzięki falom eteru, orędzie o Bogu bogatym w miłosierdzie, z którego woli Papież kierował całym Kościołem, i zachęta, byśmy dzięki Jego nauczaniu i za Jego wstawiennictwem otwierali serca na działanie zbawczej łaski Chrystusa, jedynego Odkupiciela człowieka (por. Kolekta mszalna o św. Janie Pawle II).

Papieże i pasterze Kościoła

Dwukrotnie czwartkowej Mszy świętej przy grobie św. Jana Pawła II zechciał przewodniczyć sam papież Franciszek, co stanowi pewien wyjątek, bo papieże na ogół nie celebrują Eucharystii w bocznych kaplicach Bazyliki. Jeszcze przed kanonizacją Ojca Świętego, której dokonał Papież Franciszek, przybył 31 października 2013 r. do grobu grób swego poprzednika, który mianował go arcybiskupem Buenos Aires i kreował kardynałem, by celebrować Mszę świętą w wigilię 67. rocznicy święceń kapłańskich Karola Wojtyły. W homilii prosił bł. Jana Pawła II o wstawiennictwo, byśmy ochoczo odpowiadali na wyzwania, jakie stawia nam Chrystus.

Ponownie z celebrą przy grobie świętego Papieża Franciszek przybył 18 maja 2020 r., tj. w stulecie Jego urodzin. W homilii przypomniał, że Jan Paweł II był człowiekiem oddanym Bogu i Maryi, mężem modlitwy i bliskości z ludem, pragnącym sprawiedliwości społecznej, obrońcą godności osoby ludzkiej.

Jakkolwiek nie sprawował Eucharystii, ale modlił się przy grobie św. Jana Pawła II jego bezpośredni następca, Papież Benedykt XVI. Pierwszy raz było to w Dzień Zaduszny, 2 listopada 2005 r., a ponownie 6 kwietnia 2006 r., kiedy to przyprowadził do grobu „Papieża młodych” delegację młodzieży, celebrującą w Rzymie diecezjalny dzień młodych. Nadto Papież Benedykt wybrał miejsce pierwotnego grobu św. Jana Pawła II na ulokowanie swojego pochówku i tam właśnie spoczywa.

Celebransami czwartkowych Eucharystii przy grobie św. Jana Pawła II i kaznodziejami są na ogół polscy kapłani rezydujący w Rzymie i pracujący w Dykasteriach Stolicy Apostolskiej, wykładowcy rzymskich papieskich uniwersytetów i wydziałów teologicznych, duszpasterze polskiego kościoła pw. św. Stanisława, posługujący w Domu Polskim przy Via Cassia, czy w kuriach generalnych swoich zakonów. Chętnie jednak ustępują oni miejsca polskim lub polonijnym biskupom, przybywającym do Rzymu, czy Polakom – nuncjuszom apostolskim w różnych krajach, często goszczącym służbowo w Watykanie. Szczególne, z zaangażowaniem emocjonalnym, są Msze święte, którym przewodniczy bywający od czasu do czasu w Rzymie ks. kard. Stanisław Dziwisz, były sekretarz papieski św. Jana Pawła II, czy ks. bp Sławomir Oder, ordynariusz gliwicki, były postulator procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego Ojca Świętego.  

Do koncelebry włączają się polscy duchowni z Rzymu, na czele z przywołanym już ks. kard. Konradem Krajewskim i bp. Krzysztofem Nykielem, regensem Penitencjarii Apostolskiej, a nadto biskupi i kapłani pielgrzymi. Liczba koncelebransów sięga czasem nawet stu pięćdziesięciu. Zwyczajowo, by sprawować przy grobie św. Jana Pawła II Mszę świętą prymicyjną, przybywają liczni neoprezbiterzy, a nowo wyświęceni diakonii śpieszą ze swoją posługą liturgiczną. Akolitami są polscy bracia zakonni pracujący w Rzymie. Chętnie dołączają do nich ministranci przybywający z grupami pielgrzymów.   

Polonia rzymska i pielgrzymi

Uczestnikami czwartkowych Eucharystii przy grobie św. Jana Pawła II, zwłaszcza początkowo, tj. w Grotach Watykańskich, także ze względu na ograniczenia przestrzenne, byli przede wszystkim Polacy rezydujący w Rzymie, wśród których liczne siostry zakonne. To one wzięły odpowiedzialność za śpiewy mszalne, co ma miejsce do dziś, gdyż powstała Schola polskich sióstr w Rzymie im. św. Jana Pawła.

Gdy tuż po beatyfikacji relikwie Papieża Jan Pawła II zostały przeniesione do kaplicy św. Sebastiana w bazylice św. Piotra, na czwartkowe Msze święte zaczęli przybywać również polscy pielgrzymi, zarówno indywidualni, jak i w zorganizowanych grupach. Wiele osób, a także liczne pielgrzymki tak planują swój kalendarz, aby być w Rzymie we środę i uczestniczyć w papieskiej audiencji generalnej, oraz w czwartek, by wziąć udział  we „Mszy u św. Jana Pawła II” – jak obiegowo mówimy w Wiecznym Mieście.

Mimo, że ta Msza święta jest wcześnie rano, o godz. 7.10, pielgrzymi licznie na nią na nią przybywają, choć często są zakwaterowani nie w samym mieście, ale na jego obrzeżach, czy wręcz podrzymskich miasteczkach. Podejmują z ochotą ten wysiłek, wszak sam św. Jan Paweł II mówił, że „trzeba od siebie wymagać!”. Często wzrusza podczas tych Eucharystii widok drzemiących na rękach matek dzieci, czy rysy zmęczenia na twarzach steranych życiem osób starszych, którzy często, dzięki oszczędnościom ze swoich niskich emerytur, jedyny raz przybywają do serca chrześcijaństwa i zdobywają się na wysiłek, by pomodlić się i przyjąć Komunię świetą przy relikwiach Polskiego Papieża.   

Weterani, artyści i sportowcy 

Spotkania eucharystyczne „u św. Jana Pawła II” gromadzą też zorganizowane grupy przedstawicieli różnych środowisk i zawodów: rolników, przemysłowców, górników, nauczycieli i pedagogów, weteranów wojennych, aktorów, artystów, muzyków, sportowców i innych. Liczni po modlitwie i uczczeniu relikwii Papieża Rodaka udają się dalej, czy to na Monte Cassino, czy na rzymski stadion olimpijski, czy do teatru lub filharmonii. Aktorzy i poloniści odczytują podczas liturgii słowo Boże, muzycy śpiewają psalm responsoryjny, chóry czy zespoły pieśni i tańca (16 października 2016 uczyniło to nawet „Mazowsze”) śpiewają pieśni mszalne. Św. Jan Paweł II, podobnie jak za swego życia, tak i dzisiaj, od swego grobu, przekazuje orędzie miłości, wartości ewangeliczne i patriotyczne.  

Transmisje radiowe

Od 25 kwietnia 2013 r. czwartkowe Msze święte odprawiane przy grobie św. Jana Pawła II transmituje Radio Watykańskie i łączące się z nim różne katolickie rozgłośnie radiowe, w tym Radio Maryja. W ten sposób do wspólnej modlitwy rodaków przy grobie Ojca Świętego dołączają się Polacy w dowolnym miejscu na świecie, zwłaszcza chorzy, ale nie tylko, bo np. także osoby, które w jej porze jadą samochodem do pracy.

Homilie głoszone podczas czwartkowych Eucharystii umieszczane były na podkaście Radia Watykańskiego, a od niedawna przywołuje je serwis https://www.vaticannews.va/pl. 

Nie tylko w czwartki

Oczywiście nawiedzanie grobu św. Jana Pawła II od chwili jego pochówku nie ograniczało i nie ogranicza się tylko do czwartkowych spotkań eucharystycznych. Po pogrzebie Papieża do Grot Watykańskich przybywały codziennie rzesze ludzi. Ks. kard. Konrad Krajewski wspomina:

„Dla pracowników i obsługi bazyliki św. Piotra było nieprawdopodobne, że przy grobie św. Piotra nie gromadziło się tak wielu ludzi, jak przy grobie Jana Pawła II. Po beatyfikacji i po kanonizacji jeszcze więcej osób przyjeżdżało i na szczęście ten grób został przeniesiony z Grot Watykańskich do Bazyliki, właśnie do kaplicy św. Sebastiana […], gdzie jest więcej przestrzeni i są większe możliwości. To jest potwierdzenie, jak wielkim był Jan Paweł II oraz jak bardzo jest potrzebny nam i dzisiejszemu światu”.

Szeregi ludzi każdego dnia garną się do grobu św. Jana Pawła II i niektóre grupy uczestniczą tam codziennie we Mszy świętej ze swoimi kapłanami. Wierni wciąż zostawiają karteczki z prośbami o łaski, oraz podziękowaniami za te już otrzymane. Niekiedy pielgrzymi proszą  obsługę o pozwolenie przekroczenia balustrady, by dojść do samego grobu i dotknąć jego płyty z napisem „Sanctus Ioannes Paulus PP. II”. Raz byłem świadkiem, jak prosili o to młodzi rodzice z małym dzieckiem. Strażnik przychylił się do ich prośby. Dziecko ułożyli na mensie ołtarzowej, uklękli, zaczęli się modlić i całować płytę. Strażnik, który widział już wiele w tym miejscu, ukradkiem wycierał łzy. Szczęśliwi rodzice – jak mi potem wyznali – dziękowali za uzdrowienie syna, któremu lekarze nie dawali szans na przeżycie..

Pamiętam też, jak w listopadzie 2015 r. do grobu pieskiego przybył ówczesny proboszcz parafii Sanka w archidiecezji krakowskiej, ks. Jarosław Żmija, dziś dziekan wadowicki. Przywiózł ze sobą korony, jakie przygotował do koronacji obrazu Matki Bożej w saneckiej świątyni, zwanej Matką Oczekiwanego Macierzyństwa. Z wiarą i modlitwą położył te korony na płycie ołtarza nad grobem maryjnego Papieża (Totus Tuus) i 22 maja 2016 r. zostały one uroczyście nałożone na łaskami słynący obraz Madonny. Podobne przypadki są niezliczone, a pocieranie grobu papieskiego różańcami czy innymi dewocjonaliami jest na porządku dziennym. 

Głowy państw i ambasadorowie

Składając oficjalne wizyty we Włoszech i w Stolicy Apostolskiej, do grobu Jana Pawła II przybywają także głowy państw, premierzy, szefowie organizacji międzynarodowych, politycy i samorządowcy. Wielokrotnie byli przy tym grobie polscy prezydenci, premierzy i samorządowcy różnych szczebli. Z okazji wymownych rocznic papieskich przybywają to tego grobu ambasadorowie akredytowani przy Stolicy Apostolskiej, na czele z dziekanem korpusu dyplomatycznego, którym obecnie (na zasadzie starszeństwa, licząc od dnia nominacji), jest ambasador Cypru George Poulides. Ambasador RP Adam Kwiatkowski jest stałym uczestnikiem cotygodniowych Mszy świętych czwartkowych „u św. Jana Pawła”.

Nie lękajcie się

Tak jak od pustego grobu Chrystusa rozeszła się na cały świat radosna nowina o Jego Zmartwychwstaniu, tak od grobu św. Jana Pawła II płynie ustawicznie jego życiowe i wciąż aktualne przesłanie: Otwórzcie drzwi Chrystusowi, nie lękajcie się, zarzucajcie głęboko sieć i wypływajcie na głębię! Przybywając do Jego grobu, zginając kolana przed jego relikwiami, uświadamiamy sobie, kim był dla Kościoła i świata. I modlimy się, aby On, świadek nadziei, apostoł jedności, Boży atleta, powiernik Maryi (Totus Tuus), orędownik pokoju, zwiastun lepszego świata, niestrudzony pielgrzym po drogach ludzkości, Papież uśmiechu, mąż nieustannej modlitwy, Mojżesz przełomu tysiącleci, Jan Paweł II wielki, wspomagał nas swoim wstawiennictwem przed Bogiem, byśmy byli prawdziwymi wyznawcami Chrystusa i nigdy nie zdradzali naszej katolickiej i patriotycznej, polskiej tożsamości, idąc naprzód z nadzieją.

prof. Szczepan T. Praśkiewicz OCD
Nasz Dziennik, 2.04.2025, s. 16-17