Proście o pokój dla Jeruzalem (cz. II)

Bogusław Hudziak

W wyniku kampanii wojskowej na Synaju, Arabii w Palestynie i w Syrii Imperium Tureckie skapitulowało 30 października 1918 r. Zasługa ta przypada generałowi Allenby, który potrafił dotrzymywać umów plemionom arabskim biorącym udział w wojnie przeciwko Turcji. Po zdobyciu przez wojska brytyjskie Jerozolimy 9 grudnia 1917 r. zwycięski generał Allenby okazał szacunek Świętemu Miastu i, pomimo faktu, że był wieloletnim dowódcą kawalerii, zsiadł z konia i pieszo wszedł przez Bramę Jafy do miasta. Okupacja wojskowa trwała w Palestynie od 1917 do 1920 r. Rząd wojskowy sprawował administrację na terenie Palestyny i południowej Syrii aż do granicy z Egiptem.

Generał Edmund Allenby (od 1919 r. sprawował stanowisko wicekróla Egiptu) i Louis Bols, na wieść o mającej nastąpić nominacji cywilnej sir Herberta Samuela, nazwali tę nominację „bardzo niebezpieczną”. Allenby zauważył, że nominacja ta była nielegalna, ponieważ administracja cywilna, która zmuszałaby mieszkańców okupowanego kraju do wyrażenia swojej wierności przed podpisaniem formalnego traktatu pokojowego (z Imperium Osmańskim), naruszałaby zarówno prawo wojskowe, jak i konwencję haską. Wypowiedział się, że Arabowie uznaliby to za „natychmiastowe przekazanie kraju stałej administracji syjonistycznej” i przewidział masową przemoc.

Natomiast Bols powiadamiał, że wiadomość ta została przyjęta z „konsternacją, przygnębieniem i irytacją” przez muzułmanów i chrześcijan, którzy napisali list następującej treści: „Sir Herbert Samuel uważany jest za przywódcę syjonistycznego, a jego nominacja za pierwszy krok w formowaniu syjonistycznego domu narodowego pośród ludu arabskiego wbrew jego woli. Mieszkańcy nie mogą go uznać, a Muzułmańsko-Chrześcijańskie Towarzystwo nie może przyjąć odpowiedzialności za zamieszki”. Nominację mimo obiekcji ludności arabskiej podtrzymano i pierwszym cywilnym rządcą Palestyny został sir Herbert Samuel.

Do wystąpień arabskich doszło już w 1920 r. (były to zamieszki w Nabi Musa). Przywódcą i inicjatorem wystąpień był dziennikarz Al-Husajni, a społeczność żydowska rozpoczęła tworzenie własnej paramilitarnej organizacji samoobrony Hagana. W maju 1921 r. doszło do kolejnych krwawych arabskich wystąpień – zamieszki w Jafie.(...)

Powyższy tekst stanowi fragment artykułu z najnowszego numeru Głosu Karmelu. Całość dostępna w wersji papierowej.