Chcąc się przekonać, czy naprawdę świętą Teresę od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza znają i kochają na całym świecie udajemy się na Węgry i to w przepiękne strony, bo do położonego na północno-zachodnim brzegu jeziora Balaton i w pobliże ujścia doń rzeki Zala… miasta Keszthely. Pierwsze wzmianki o mieście pojawiają się już w XIII w. Miasto żyje z handlu, turystyki (z uwagi na liczne zabytki i sąsiedztwo Balatonu), ale i z przemysłu spożywczego (piekarnie i zakłady mleczarskie). Nas jednak interesuje najbardziej Bazylika Mniejsza poświęcona czci wielkiej świętej – Małej Tereski z Lisieux.

Karmel w Keszthely

Projekt kościoła i klasztoru Karmelitów Bosych powstał w okresie międzywojennym (jako hołd poległym bohaterom historii Węgier), a teren pod planowaną inwestycję ofiarowany został na dawnym, starym i nieczynnym już cmentarzu na obrzeżach miasta. Twórcą tegoż dzieła jest wiedeński architekt Bruno Buchwieser, a wykonawcą Bela Marshall i Franciszek Langmar. Prace rozpoczęły się w 1927 r., a kościół w stylu neoromańskim oddano już w 1930 r. (poświęcenie świątyni 3 października 1930 r. we wspomnienie św. Teresy od Dzieciątka Jezus, patronki kościoła – dopiero co kanonizowanej, w 1925 r. przez Piusa XI). Później rozpoczęła się dekoracja wnętrza trwająca do wybuchu II wojny światowej w 1939 r. Okazały klasztor był budowany z przeznaczeniem na nowicjat i klerykat. Niestety wojna, a potem komunizm skutecznie przeszkodziły w realizacji tego zamierzenia. Po wojnie bowiem prześladowania religijne zakazujące pracy wspólnotom zakonnym zabrały karmelitom konwent w 1950 r. i aż do 1989 r. była tu parafia diecezjalna diecezji Veszprem. Po upadku komuny w 1989 r. karmelici powracają do swej własności – otrzymując „w prezencie” od papieża Jana Pawła II kościół podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej.

Bazylika Mniejsza

Wymiary kościoła:hossza: długość 53 m, szerokość 18 m, wysokość 22 m, wysokość wieży 38 metrów. W prezbiterium, w ołtarzu głównym znajduje się rzeźba Ludwika Krasznai obrazująca hołd – jaki oddaje klęcząca św. Teresa z Lisieux, Matce Bożej tronującej na chmurach, trzymającej na kolanach Dzieciątko Jezus. Na nimi widnieje krzyż z Najświętszym Obliczem Zbawiciela na chuście, trzymanej przez aniołki. Ponad ołtarzem dużych rozmiarów herb karmelitański. A wszystko z białego marmuru kararyjskiego – z roku 1932. W tym samym roku powstała drewniana ambona. W następnych latach pojawiły się – ołtarz MB Szkaplerznej (1933) i ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa (1934) również dłuta L. Krasznai. W roku 1937 zostają zainstalowane organy Angster, poświęcone przez nuncjusza papieskiego Angelo Rotta. Rok 1938 zakończył wystrój świątyni – pojawiły się jeszcze dwa ołtarze; jeden poświęcony św. Józefowi, a drugi św. Stefanowi (królowi Węgier). 22 maja tegoż roku patriarcha Wenecji, karmelita bosy o. Adeodat, kardynał Giovanni Piazza konsekrował świątynię. Na wieży umieszczono trzy dzwony: „Imre” (św. Emeryk, król Węgier), „Otokar” (św. Otokar) i „Laszlo” (św. Władysław, król Węgier). Druga wojna światowa nie przyniosła większych strat, ale i tak parę lat zajęły prace remontowe… i pojawił się jeszcze jeden ołtarz, dedykowany św. Janowi od Krzyża. Mimo, że od 1950 r. kościół był w rękach diecezji Veszprem – w 1967 r. powstał ostatni ołtarz… ku czci św. Teresy z Avila. W tym czasie otwarta zostaje przy klasztorze szkoła (która funkcjonuje do dziś). Po powrocie karmelitów bosych w 1989 r. zostaje otwarty tutaj nowicjat, działa duszpasterstwo parafialne i sanktuaryjne. Przed Bazyliką stoją figury – św. Floriana i św. Jana Nepomucena (w miejsce zburzonej podczas wojny statuy św. Jana od Krzyża).

Inne zabytki Keszthely

• W mieście znajduje się neobarokowy pałac z roku 1745, należący dawniej do rodu Festetics. Odbywają się tam często różne wydarzenia kulturalne. Obiekt budowany był nieprzerwanie przez ponad 150 lat. Mury pałacu ozdobiono rzeźbami, balkonami i kolumnami. Spośród 101 jego pomieszczeń największą uwagę zwraca biblioteka, w której półki z książkami mają ponad 8 metrów wysokości.
• Liczne niewielkie muzea, będące lokalną atrakcją turystyczną – m.in. muzeum Balatonu, muzeum marcepanu, muzeum radia i telewizji itp.
• Jednym z ciekawszych zabytków jest pochodzący z około 1390 roku kościół gotycki, będący najstarszym budynkiem w mieście.

fot. HA

o. Paweł Ferko OCD