Podsumowanie
W literaturze podkreśla się często pracę św. Rafała dla wspólnoty zakonnej w Czernej i w Wadowicach, dla sióstr karmelitanek bosych w Krakowie, Przemyślu i we Lwowie, ale rzadko lub sporadycznie zauważa się jego wielki trud pastoralny i formacyjny wobec świeckich, zwłaszcza wobec Świeckiego Karmelu. I to trzeba w duchu prawdy w dzisiejszej dobie “zielonego światła dla świeckich” mocno podkreślić. Zwłaszcza, gdy dzisiaj większość Karmelu stanowią ludzie świeccy ze Świeckiego Karmelu (obecnie: I Zakon – 3,5 tys. zakonników, II Zakon ok. 13 tys. mniszek, OSCD – 35 tys. kobiet i mężczyzn).
Udziałem członków świeckich Karmelu jest ideał Zakonu, jego charyzmat, apostolstwo, łaska i płodność. Uczestniczą w nich w sposób rzeczywisty i całkowity, są przy tym jak najdalsi od wszelkich sposobów życia właściwym zakonnikom i w pełni doceniają wartość stanu świeckiego. Tacy świeccy są darem dla świata. Duchowość Karmelu dla świeckiego człowieka może być powodem złożenia profesji w Zakonie a zarazem życia w tym świecie zgodnie ze swoim stanem życia. Wierność regule może uzdolnić do bycia bardziej pomocnym swojej własnej rodzinie, do wykonywania lepiej swojej pracy i tworzenia chrześcijańskiego środowiska w miejscu pracy a także do cierpliwego przeżywania swej starości. U początków takiego polskiego laikatu karmelitańskiego stanął św. Rafał, dając nie tylko pouczenie słowne ale i świadectwo życia.
Jan Paweł II w homilii podczas Mszy św. kanonizacyjnej powiedział zatem: “Był cenionym spowiednikiem i kierownikiem duchowym. Uczył wzniosłej umiejętności miłowania Boga, Chrystusa, Matki Bożej, Kościoła i bliźniego. Poświęcał wiele godzin temu ukrytemu apostolstwu”.
Jako prekursor apostolstwa świeckich św. Rafał uczy świeckich karmelitów i karmelitanki “nowej ewangelizacji” poprzez świadectwo własnego życia – tak napisała s. Immakulata Adamska OCD w książce wydanej na pamiątkę otwarcia wystawy w Katowicach.
W liście pasterskim biskupów polskich z 1991 r. przed kanonizacją św. Rafała Kalinowskiego znajdujemy takie słowa: “Kościół ogłaszając go świętym, stwierdza, że jego posługa dla Ludu Bożego nie tylko się nie skończyła, ale nabiera nowej mocy”. Świadczą o tym liczne pielgrzymki, które polecają się jego wstawiennictwu. Czerna stała się miejscem Domu Rekolekcyjnego z całoroczną pracą rekolekcji i dni skupień, miejscem corocznych rekolekcji oazowych III stopnia w wakacje młodzieży z archidiecezji katowickiej a codziennym miejscem liturgii jest kaplica św. Rafała. Bardzo wielu ludzi odnajduje tutaj u grobu św. Rafała swoje życiowe powołanie. Co roku przybywają tutaj biskupi, kapłani i alumni diecezji sosnowieckiej, której współpatronem jest św. Rafał Kalinowski. Sanktuarium nawiedzają regularnie Sybiracy i krakowskie organizacje społeczno-patriotyczne w rocznicę powstania styczniowego. Kilkanaście parafii z całej Polski (i świata) oraz wspólnot (np. Krakowska Prowincja Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus) wybrało Świętego na swego patrona. Powstało Stowarzyszenie Charytatywne im. Św. Rafała Kalinowskiego, Studium Duchowości w Bydgoszczy pod jego patronatem. Wspólnota Świeckiego Karmelu w Tychach wybrała również tytulację św. Rafała. Tych grup jest coraz więcej.
Stał się On patronem trudnych czasów, jednoczącej się Europy, pierwszym świętym III Rzeczypospolitej. Jest patronem żołnierzy, więźniów, skazańców, emigrantów, Sybiraków, kolejarzy, wychowawców, przełożonych, zakonników i kapłanów. Włożył swój ogromny wkład w odnowę Kościoła w Polsce.
Jest również założycielem polskiego Świeckiego Karmelu, laikatu karmelitańskiego oraz patronem ludzi korzystających z pastoralnej posługi ojców karmelitów bosych.
