o. Włodzimierz Tochmański OCD
Co to jest laikat karmelitański?
Laikat karmelitański powstał w XIV w. w państwach Europy Zachodniej, ale nie miał trwałych instytucji i norm prawnych. Laikatem karmelitańskim możemy nazwać ludzi świeckich, którzy korzystali z posługi duszpasterskiej karmelitów w sposób ciągły i zorganizowany. Do niego należą wszyscy świeccy, żyjący w Świeckim Zakonie Karmelitańskim, dawnym III Zakonie, nazywanym także Świecką Rodziną Karmelitańską, Świeckim Trzecim Karmelem jak i osoby noszące szkaplerz Karmelu, które tworzą bractwa szkaplerzne, czy Rodzinę Szkaplerzną, ponadto członkowie innych zrzeszeń karmelitańskich, np. dawnych bractw św. Józefa, Praskiego Dzieciątka Jezus, czy współcześnie grup misyjnych, współpracowników Wydawnictwa, Karmelitańskiego Instytutu Świeckiego “Elianum”, Instytutu Notre Dame de Vie, Młodzieżowej Grupy Modlitwy Terezjańskiej, Karmelitańskiego Ruchu Ewangelizacyjno-Modlitewnego w Przemyślu, Karmelitańskiego Ruchu Ekumenicznego w Gliwicach, Towarzystwa Przyjaciół Kunegundy Siwiec w Stryszawie, Stowarzyszenia Charytatywnego im. św. Rafała Kalinowskiego w Krakowie, Sympatyków Karmelu, Legionu Małych Dusz w Olkuszu, ruchów spokrewnionych jak Ruch Rodzin Nazaretańskich, Wspólnota Miłości Ukrzyżowanej, Towarzystwo im. Edyty Stein, ponadto uczestnicy duszpasterstw akademickich, rodzin, uczestnicy rekolekcji karmelitańskich w Czernej, Chrzanowie i w Gorzędzieju, korespondujący z konwentami, czy członkowie różnych grup modlitewnych i terezjańskich przy naszych klasztorach i parafiach.
Przyczyną wzrostu zainteresowania Świeckim Zakonem Karmelitańskim i świeckimi wspólnotami karmelitańskimi była z jednej strony bujnie rozwijająca się pobożność maryjna w oparciu o szkaplerz karmelitański, ogarniająca szerokie rzesze ówczesnego Ludu Bożego, a z drugiej strony sama kultura tych czasów nacechowana religijnością i przeświadczeniem (od czasu św. Bernarda z Clairvaux) o wyższości stanu zakonnego nad stanem świeckim a nawet nad duchowieństwem diecezjalnym.
Wierni świeccy w ciągu historii pragnęli mieć ścisłą więź z zakonami, które były – w ich mniemaniu – najpewniejszym sposobem osiągnięcia zbawienia. Starano się usilnie o jakąś szatę zakonu, znak przynależności (pasek, szkaplerz) i korzystania z dóbr duchowych zakonów oraz o pochowanie po śmierci w szacie tego zakonu. Od końca XIX w. świeccy poszukiwali także mocnego oparcia swej religijności w pewnej duchowości a również stałego kierownictwa duchowego w swoim codziennym życiu. Tak zrodził się laikat korzystający z kierownictwa duchowego Zakonu Karmelu Terezjańskiego, uczęszczający stale na nabożeństwa, rekolekcje i spotkania do klasztorów karmelitańskich.
