Prośby o ogłoszenie św. Teresy od Dzieciątka Jezus kierowane były jeszcze za pontyfikatu papieża Piusa XI, jednak odpowiadał on zawsze dosłownie, że „obstat sexus” (przeszkodą jest płeć), dodając równocześnie, że „nauka Świętej jest wystarczająco pewnym światłem dla dusz pragnących poznać ducha Ewangelii”. Sytuacja zmieniła się dopiero po Soborze Watykańskim II i w 1970 r. papież Paweł VI ogłosił Doktorami Kościoła dwie niewiasty: św. Teresę z Avila i św. Katarzynę ze Sieny.

Zakon Karmelitański podejmował więc później przy różnych okazjach tematykę doktoratu Świętej z Lisieux. W 1991 r. oficjalną prośbę w tej kwestii skierowała do Ojca Świętego Jana Pawła II Kapituła Generalna. Potem wpłynęły do Stolicy Apostolskiej podobne prośby od 44 Konferencji Biskupów, tysięcy chrześcijan, kapłanów i teologów ze 107 krajów. Stolica Apostolska zwróciła się wiec do Postulacji Generalnej Zakonu z prośbą o przedstawienie oficjalnej „Pozycji” (Positio) w sprawie tego doktoratu. Angażując najbardziej znanych specjalistów, opracowano więc obszerny, liczący 965 stron tom, przedstawiający w 13 rozdziałach najistotniejsze dane dotyczące życia, pism i nauczania Teresy oraz recepcji i aktualności jej duchowości w świecie, a także wybraną bibliografie terezeńską. W końcowej części umieszczono opinie teologów wyznaczonych przez Kongregację Nauki Wiary i Kongregację Spraw. Kanonizacyjnych.

Po przeanalizowaniu wspomnianej „Pozycji”, zarówno Kongregacja Nauki Wiary jak i Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych, a następnie Konstystorz Kardynałów, wyrazili zgodę na zaliczenie św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza do grona Doktorów Kościoła.

„Stało się dzisiaj coś zaskakującego”

„Niechaj nie umknie niczyjej uwagi, że dzisiaj realizuje się coś zaskakującego” – powiedział św. Jan Paweł II w homilii wygłoszonej na wypełnionym po brzegi Placu św. Piotra w Rzymie w dniu 19 października 1997 r., podczas ceremonii ogłoszenia doktoratu. Powyższe słowa Papieża stały się dla dziennikarzy najbardziej odpowiednimi do wyrażenia tego, co wtenczas się dokonało. Umieszczono je na tytułowych stronach wielu czasopism, włącznie z watykańskim „L’Osservatore Romano”. Rzeczywiście, jak powiedział sam Namiestnik Chrystusa, „św. Teresa z Lisieux nie mogła uczęszczać na żaden uniwersytet, ani ukończyć studiów systematycznych. Zmarła w młodym wieku, a jednak od dzisiaj będzie nazywana Doktorem Kościoła”. Słuszne uznanie i potwierdzenie doniosłości jej orędzia, wywyższa Świętą w Kościele „o wiele bardziej niż mógłby uczynić to tytuł akademicki”.

Wydarzenie eklezjalne i karmelitańskie

Teresa z Lisieux została zaliczona w poczet Doktorów Kościoła w nader uroczystej oprawie liturgicznej. W promieniach jasnego jesiennego słońca, w obecności urny z relikwiami Świętej, ustawionej przed ołtarzem, uroczystą Mszę św. pontyfikalną z Namiestnikiem Chrystusa koncelebrowali m.in.: kard. J. Ratzinger, prefekt Kongregacji Nauki Wiary i kard. J. Tomko, prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary, francuscy biskupi z diecezji związanych z życiem św. Teresy oraz przełożeni generalni obydwu gałęzi Zakonu Karmelitańskiego. Wśród biskupów i kardynałów biorących udział w uroczystości, reprezentowane były prawie wszystkie Konferencje Episkopatów. Obecni byli także przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej oraz oficjalna delegacja Rządu Francuskiego z Charlesem Josselin’em z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Spośród duchownych obecnych na Placu św. Piotra wybijały się na czoło szeregi współbraci i współsiótr św. Teresy, oraz niezliczonych instytutów karmelitańskich i terezjańskich. W słowach Ojca Świętego wypowiedzianych w czasie uroczystości nie zabrakło serdecznego pozdrowienia skierowanego „do wszystkich karmelitanek i karmelitów tu obecnych i na całym świecie”.

Pielgrzymi z Polski

Z Polski, nie licząc pielgrzymów indywidualnych, przybyło 40 karmelitów bosych z różnych klasztorów oraz 2 grupy autokarowe osób żyjących duchowością Karmelu i sióstr zewnętrznych z klauzurowych klasztorów karmelitanek bosych, zorganizowane przez ekonoma prowincjalnego Prowincji Krakowskiej, o. Jacka Chodzyńskiego. Nie zabrakło na uroczystościach o. prowincjała Wiesława Kiwiora, obecny był także przedstawiciel polskiej misji karmelitańskiej z Rwandy, o. Teofil Kapusta, oraz wikariusz prowincjalny Warszawskiej Prowincji Zakonu, o. Krzysztof Wesołowski. Przybyły też przełożone generalne i delegacje sióstr polskich zgromadzeń zakonnych, żyjących duchowością terezjańską: s. Narcyza Chmura z 50.ma siostrami karmelitankami Dzieciatka Jezus i s. Sabina Gumkowska z 25.ma siostrami terezjankami. Autokarową grupę pielgrzymów zorganizowali także polscy karmelici bosi pracujący wówczas w Czechach i na Słowacji. Pielgrzymi polscy, oprócz włączenia się w ogólny program celebracji doktoratu, zgromadzili się w przeddzień uroczystości na Eucharystii sprawowanej przez o. prowincjała Wiesława Kiwiora w kaplicy klasztoru karmelitanek bosych „Regina Coeli” w Rzymie. Przed powrotem do Polski udali się jeszcze na Monte Cassino, gdzie Mszę św. polową oprawił dla nich uczestniczący w pielgrzymce o. mjr Andrzej Gut, proboszcz duszpasterstwa garnizonowego w Przemyślu.

o. Szczepan T. Praśkiewicz OCD