Wymiar sakramentalny Kościoła

Tajemnica Kościoła wyraża się w uczestniczeniu w życiu Boga, w zdążaniu paschalną drogą ludu Bożego razem z Chrystusem do Ojca, by umierając dla grzechu, człowiek jeszcze bardziej mógł żyć dla Boga. Na tej drodze pojawiają się sakramenty, jako widzialne znaki Bożej łaski. W nauczaniu św. Rafała znajdujemy wypowiedzi na temat Eucharystii, sakramentu pojednania, a także chrztu św. i bierzmowania.

Eucharystię przyrównuje do ognia, który wyniszcza wszelkie pozostałości miłości ku sobie, miłości tak wrogiej wezwaniu do doskonałości.

Odnośnie do kapłaństwa znajdujemy charakterystyczny fragment nauczania przy okazji Mszy św. prymicyjnej o. Mikołaja Juttnera w Wadowicach. Kapłan jest tym, który składa ofiarę.

Ofiarą tą ma być sam Chrystus Pan, Syn Boży, a według czasu Syn Niepokalanej Matki swej, Maryi. Zbawca ma [z]stąpić na ołtarz, ma spocząć po raz pierwszy w rękach nowego – ofiarnika. Ręce, uświęcone pobytem Jego, spoczną nad głowami wiernych i uczczone będą przez nich. – Przybędzie w Kościele ś[więt]ym nowa codzienna Ofiara za grzechy świata, nowe rozdawnictwo Chleba Żywota w Sakramencie Ołtarza; – z czasem, w przyszłości, wskrzeszanie z grzechów przez sakrament Pokuty, i wielkie wylanie z nieba na ziemię łask Bożych, przywiązane do pracy kapłańskiej – ku zbawieniu dusz, ku odradzaniu życia w królestwie Bożym na ziemi.

Pojawia się tu wiele płaszczyzn interpretacji funkcji kapłańskiej w Kościele, odnoszącej się do zasadniczego nurtu szafarstwa sakramentalnego. Odsłaniają one głęboki sens powierzonych “kluczy królestwa niebieskiego”, władzy wiązania na ziemi i w niebie (por. Mt 16, 19).

Typowy dla mentalności przełomu wieków charakter ascetyczny sakramentów przewija się w interpretacji sakramentów, również i kapłaństwa. Kalinowski uważał, że rocznice święceń kapłańskich winny być “dniami skruchy i pokuty za wszystkie zniewagi wyrządzone dobremu Bogu przy pełnieniu świętych obowiązków”.

W swych konferencjach sakrament pojednania nazywa “chrztem niezmiernego miłosierdzia, wynalazkiem miłości Bożej, do którego tak często, dzięki nieskończonej dobroci Boga, przystępować możemy i przystępujemy”. Swoiste celne wyrażenie, do którego nawiązuje Ojciec Święty Jan Paweł II w swoim przemówieniu na audiencji generalnej z okazji kanonizacji o. Rafała – “chrzest niezmiernego miłosierdzia” – dla świętego Karmelity stało się wyznacznikiem kapłańskiej posługi. W tym sakramencie najważniejsza jest postawa dłużnika. Właśnie świadomość długu eksponuje Kalinowski w interpretacji spowiedzi. “Idzie się do sakramentu Pokuty na podobieństwo dłużników wypłacić się mających z długu”. Świadomość długu pojawia się względem Boga, względem Kościoła, względem bliźniego.

W swej interpretacji sakramentów porusza również wymiar pneumatologiczny. “Ducha Świętego zesłał na Apostołów i uczniów zgromadzonych w wieczerniku, a zesłał w znakach widzialnych. Również i dzisiaj zsyła Go, i zsyłać będzie na wieki, pod różnymi znaki, a szczególniej w sakramencie Bierzmowania, nie w tych, lecz w tejże myśli, czyli, aby uczynić nas pracownikami na niwie kościelnej dla naszego i bliźnich zbawienia”. Pisze, że “poprzez chrzest św. staliśmy się przybytkiem Ducha Świętego, przez sakrament Bierzmowania dar męstwa przez Ducha Świętego został nam udzielony; przez tę samą Trzecią Osobę Trójcy Przenajświętszej łaskę przebaczenia w sakramencie Pokuty świętej otrzymujemy”.

Idea zbawienia, z którą wiąże święty Karmelita dynamiczny wymiar wiary, wiary czyniącej z człowieka znak, odnajduje w Duchu Świętym właściwego i skutecznego Poruszyciela. Idea ta, nie jest interpretowana indywidualnie, ale wiąże się z jej społecznym, wspólnotowym rozumieniem.