s. Immakulata J. Adamska OCD
Prezentacja pism Edyty Stein i przekład na język polski
ESW = Edith Steins Werke. Pisma Edyty Stein
Od lat współpracuję z Matką Amatą Neyer OCD, długoletnią przeoryszą Karmelu w Kolonii i jednocześnie najlepszą znawczynią życia i twórczości Edyty Stein. Otrzymuję od niej na bieżąco publikacje dzieł Edyty i monografie o niej.
Pragnąc odpowiedzieć na prośbę wielu czytelników dotyczącą katalogu prac Edyty Stein wydanych dotychczas w języku niemieckim, prezentuję je tutaj według numeracji tomów obowiązującej do r. 2000 pod wspólną nazwą ESW (Edith Steins Werke = Pisma Edyty Stein).
Tom 1. Kreuzeswissenschaft – Studie über Johannes a Cruce, Freiburg 1983.
Tom 2. Endliches und ewiges Sein – Versuch eines Aufstiegs zum Sinn des Seins, Herder – Freiburg 1985.
Tom 3. Des hl. Thomas von Aquino – Untersuchungen über die Wahrheit (Quaestiones disputatae de veritate). Przekład opatrzony objaśnieniami metodą analizy fenomenologicznej wydany przed wojną i szybko wyczerpany. Wznowiony w dwóch tomach: część I: Freiburg 1952.
Tom 4. Jak wyżej, część II: Freiburg 1955.
Tom 5. Die Frau – ihre Aufgabe nach Natur und Gnade, Herder – Freiburg 1959.
Tom 6. Welt und Person – Beitrag zum christlichen Wahrheitsstreben, Herder – Freiburg 1994.
Tom 7. Aus dem Leben einer jüdischen Familie – Das Leben Edith Stein: Kindheit und Jugend, Herder – Freiburg 1965.
Tom 8. Selbstbildnis in Briefen: część I: 1916-1934, Herder – Freiburg 1976
Tom 9. Jak wyżej, część II: 1934-1942, Herder – Freiburg 1977.
Tom 10. Heil im Unheil, Uitgeverij – Druten, Herder – Freiburg 1983. Jest to biografia E. Stein autorstwa o. Romeusza Leuven z fragmentami jej Pism nie opublikowanymi do r. 1983.
Tom 11. Verborgenes Leben – Hagiographische Essays. Geistliche Texte, Herder – Freiburg 1987.
Tom 12. Ganzheitliches Leben – Schriften zur religiösen Bildung, Herder – Freiburg 1990.
Tom 13. Einführung in die Philosophie, Herder – Freiburg 1991.
Tom 14. Briefe an Roman Ingarden, Herder – Freiburg 1991.
Tom 15. Erkenntnis und Glaube, Herder – Freiburg 1993.
Tom 16. Der Aufbau der menschlichen Person, Herder – Freiburg 1994.
Tom 17. Was ist der Mensch? Eine theologische Antropologie, Herder – Freiburg 1994.
Wcześniej publikowane prace nie wchodzące w skład powyższych tomów:
Zum Problem der Einfühlung, Halle 1917, wznowiono München 1980 r.
Beiträge zur philosophischen Begründung der Psychologie und der Geisteswissenschaften:
1. Psichische Kausalität
2. Individuum und Gemeinschaft
3. Eine Untersuchung über den Staat, Jahrbuch 5/1922, 7/1925. Wznowione: Tübingen 1970.
Przekłady na język polski
Z powyższych dzieł na język polski przetłumaczono:
Tom 1. Kreuzeswissenschaft – Wiedza Krzyża, 3 wydania. Przekład: I.J. Adamska OCD
Tom 2. Endliches und ewiges Sein – Byt skończony a byt wieczny, Wydawnictwo “W drodze” Poznań oraz Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1995. Przekład jak wyżej.
Tom 5. Die Frau… – Kobieta. Jej zadania według natury i łaski. Wyd. I: Tuchów 1995, wyd. II: Tczew-Pelplin 1999. Przekład: jak wyżej
Tom 6. Welt und Person. W języku polskim tytuł: Twierdza duchowa, Poznań 1998. Przekład jak wyżej.
Tom 7. Aus dem Leben – Dzieje pewnej żydowskiej rodziny. Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1982 oraz 2000. Przekład jak wyżej.
Tom 8 i 9. Selbstbildnis… Listy. Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1982 oraz 2000. Przekład jak wyżej. Dzieje pewnej rodziny żydowskiej oraz Listy zostały wydane w pozycji dwutomowej pt. Pisma.
Tom 14. Briefe an Roman Ingarden – Spór o prawdę istnienia. , Wyd. “M”, Kraków 1994. Przekład: Małgorzata Klentak Zablocka i Andrzej Wajs.
Tom 15. Erkenntnis und Glaube – Światło rozumu i światło wiary, Poznań 2002. Przekład: I.J. Adamska OCD.
Tomy 11, 12, 13, 16 – nie są przetłumaczone w całości. Duża ich część wchodzi w skład tomu Autoportret Edyty Stein w jej twórczości, Poznań 1999. Przekład jak wyżej.
ESGA = Edith Stein Gesamt Ausgabe. Wydanie całościowe pism Edyty Stein
Od roku 2000, po ostatecznej rekonstrukcji dzieł Edyty Stein, Wydawnictwo Herdera wznowiło ich nakład. Manuskrypty bowiem uległy poważnemu zniszczeniu w czasie pożaru schronu w piwnicach Karmelu w Herkenbosch, gdzie w czasie bombardowania schroniły się karmelitanki z Echt, u których aktualnie przebywała Edyta Stein. Uciekające na skutek operacji wojskowych siostry, wlokły ze sobą w workach literacką spuściznę Edyty. Zaraz po wojnie, wśród strasznych mrozów zimy 1945 roku, prof. uniwersytetu w Lowanium, dr Hermann van Breda OFM, dyrektor Husserl-Archivs, rozpoczął odgruzowywanie piwnicy klasztoru w Herkenbosch i poszukiwanie manuskryptów. Znaleziono je zabrudzone i w dwóch trzecich uszkodzone. Manuskrypty zostały przekazane do naukowej rekonstrukcji dr Łucji Gelber, późniejszej archiwistce Husserl-Archivs w Brukseli. Wiele zrekonstruowano stosunkowo niedawno, jak np. Rozmowy Husserla z Tomaszem z Akwinu, publikowanew j. polskim w tomie: Światło wiary i rozumu. Dziś archiwum karmelitańskie, którym zawiadywała dr Gelber zostało przeniesione do Würzburga, gdzie powstał Internationales Edith Stein Institut (Międzynarodowy Instytut Edyty Stein), do którego należy się zwracać po pozwolenie na przekład i publikacje dzieł Edyty. Wspomniana już Matka Amata Neyer OCD opatrzyła je dalszymi, rzeczowymi objaśnieniami, dodając dostępny jej materiał krytyczny.
Dotąd ukazały się tomy:
1. Autobiografia Aus dem Leben einer jüdischen Familie oraz inne jeszcze pisma autobiograficzne Edyty Stein. Herder 2002.
2. Selblstbildnis in Briefen część I. – Listy (1916-1933). Herder 2000.
3. Selblstbildnis in Briefen część II. – Listy (1933-1942). Herder 2000.
4. Selbstbildnis in Briefen an Roman Ingarden – Listy do Romana Ingardena. Herder 2001.
13. Die Frau, Fragestellungen und Reflexionen. Herder 2000 – wyd. I, 2002 – wyd. II.
16. Bildung und Entfaltung der Individualität – Beiträge zum christlichen Erziehungsauftrag. Herder 2001.
22. Übersetzungen J.H. Newman, Briefe und Texte zur ersten Lebenshälfte. Herder 2001.
18. Kreuzeswissenschaft – Wiedza Krzyża ma się ukazać pod koniec 2002 r.
Tomy w opracowaniu to:
5. Zum Problem der Einfühlung.
6. Beiträge zur philosophischen Begründung der Psychologie und Geisteswissenschaften.
7. Eine Untersuchung über den Staat.
8. Einführung in die Philosophie.
9. Beiträge zu Phänomenologie und Ontologie.
10. Potenz und Akt.
11. Endliches und ewiges Sein I.
12. Endliches und ewiges Sein II. und Anhänge.
14. Der Aufbau der menschlichen Person.
15. Theologische Antropologie.
17. Wege der Gotteserkentniss.
19. Geistliche Texte, I.
20. Geistliche Texte, II.
23. Thomas von Aquin, I.
24. Thomas von Aquin, II i inne przekłady Edyty Stein.
Tak się przedstawia prezentacja całościowego wydania dzieł Edyty Stein z szeroko rozbudowanym materiałem krytycznym.
