Miłosierdzie Boże w doktrynie św. Teresy z Lisieux i św. Faustyny Kowalskiej


5. Objawienie miłosierdzia w Chrystusie

Poznanie tajemnicy Bożego Miłosierdzia zawdzięcza Siostra Faustyna łasce zbliżenia się do Pana Jezusa. Było to możliwe dzięki gorliwej modlitwie, jak również dzięki przyjęciu cierpienia i wytrwaniu przy Jezusie do końca. Apostołka Bożego Miłosierdzia szukała odważnie tej bliskości Chrystusa. Mimo ciężkiej pracy i licznych obowiązków pełnionych w klasztorze, zawsze znajdowała czas na adorację i rozważanie Męki Pańskiej. Długie, nocne godziny spędzała na modlitwie, towarzysząc cierpiącemu Jezusowi w Ogrójcu i na Golgocie. Starała się wówczas wczuwać w cierpienia, jakich doświadczał Pan Jezus, gdy rozmawiał z Ojcem, był bity przez żołnierzy, biczowany i ukoronowany cierniem. Każdą Mszę świętą przeżywała jako Ofiarę, włączając się w nią przez składanie swoich małych ofiar na ołtarzu.

Pan Jezus, pragnąc, by Jego uczennica głębiej poznała tajemnicę miłosierdzia, zrobił dla Siostry Faustyny szczególny wyjątek. Widząc jej ogromne zaangażowanie w tajemnicę Męki, odsłonił przed nią, czym jest miłosierdzie Boga, obdarowując ją łaską wizji. Mówił do niej przez obrazy i wizje. Były to przede wszystkim wizje Jezusa Miłosiernego, w których objawiał się jej z ranami na rękach i nogach oraz z przebitym bokiem, z którego wychodzą dwa promienie: blady i czerwony. W mistycznym zjednoczeniu pokazał jej ogrom miłosierdzia Boga, do którego człowiek może zbliżyć się, przystępując do sakramentów.

Zgłębiając tajemnicę miłosierdzia, Mistyczka z Krakowa nazywała Jezusa Miłosiernego “Królem miłosierdzia”, “miłosiernym Zbawicielem”, “Panem miłosiernym, Miłosierdziem Wcielonym”. Jego “miłosierne Serce” jest “Źródłem Życia”, “krynicą przepełnioną miłosierdziem”. Św. Faustyna zanurzona w Bogu przypomina światu, że “Zdrój Miłosierdzia” został otwarty na krzyżu dla wszystkich ludzi, gdy żołnierz przebił bok Jezusa. Pan Jezus, którego poznała w męce, jest “Jezusem Miłosiernym” i “Chrystusem Miłosiernym”. “Jezus Najmiłosierniejszy”, nazywany w Dzienniczku “Jezusem Najlitościwszym”, udziela pełni łask ze “skarbca Miłosierdzia swego”. W tytule “Jezus Król Miłosierdzia”, przeciwstawionym Jezusowi jako “sprawiedliwemu Sędziemu”, Mistyczka z Krakowa podkreślała wielkość Bożej miłości wobec człowieka. Obrazy te prowadziły Siostrę Faustynę do pełniejszego wniknięcia w tajemnicę Bożego Miłosierdzia, objawionego w zbawczym dziele Chrystusa, którego nieskończoności doświadczała, rozważając tajemnicę cierpienia Chrystusa na krzyżu i ofiarując swoje cierpienie za zbawienie świata.

Siostra Faustyna jednoczyła się całkowicie z Chrystusem w cierpieniu. W takich chwilach otrzymywała głębsze zrozumienie tajemnicy Bożego Miłosierdzia i pragnienie wysławiania Go na wieki: “Jezu, Ty wiesz, że kocham cierpienie i pragnę kielich cierpień wysączyć aż do kropelki, a jednak naturę moją lekki dreszcz i lęk przeszedł, i zaraz ufność moja w nieskończone miłosierdzie Boże obudziła się z całą potęgą i wszystko przed nią ustąpić musiało, jak cień przed promieniem słońca”. Doświadczała bliskości Jezusa cierpiącego i poznawała wielkość Bożej miłości, która stawała się jej udziałem.

W “promieniach miłosierdzia” znajdowała pokój i odpoczynek, czyniąc miłosierdzie jedyną treścią życia: “Pełna jest dusza moja miłosierdzia Bożego”. Łączyła się z cierpieniem Jezusa, gdy pogłębiała się u niej choroba gruźlicy. Wtedy właśnie przeżywała zjednoczenie z Bożym Miłosierdziem, które Chrystus objawił światu w swojej Męce. Rozważanie cierpienia Pana Jezusa w czasie męki krzyżowej pogłębiało zrozumienie wielkości miłosierdzia i jego znaczenia szczególnie dla grzeszników: “Kiedy widzę Jezusa umęczonego, serce mi się rwie w strzępy, myślę, co będzie z grzesznikami, jeżeli nie skorzystają z Męki Jezusa. W Męce Jego widzę całe morze miłosierdzia”. Doświadczenie bliskości Jezusa cierpiącego pozwalało Siostrze Faustynie poznać nie tylko wielkość Bożego Miłosierdzia, ale również głębiej pojąć, jaki jest sens Bożej miłości do ludzi, kiedy oni cierpią z powodu wojen, chorób i niesprawiedliwości.

Siostra Faustyna miała wielkie nabożeństwo do ran Chrystusa: głowy, przebitego boku, nóg i rąk. Zanurzała się więc w chwilach modlitwy w cierpienie, jakie przeszywało Chrystusa na krzyżu. Znakiem miłosierdzia otwartego dla człowieka był dla Mistyczki z Krakowa nie tylko przebity bok Jezusa, ale wszystkie Jego rany, z których wypływają strumienie Bożej miłości: “Ze wszystkich Ran Moich, jak ze strumieni płynie miłosierdzie dla dusz, ale Rana Serca Mojego jest źródłem niezgłębionego miłosierdzia, z tego źródła tryskają wszelkie łaski dla dusz. Palą Mnie płomienie litości, pragnę je przelać na dusze ludzkie”. Rozważając cierpienie Chrystusa w czasie przebicia Jego boku, zrozumiała, że Jego przebite Serce jest znakiem Bożego Miłosierdzia, otwartego dla wszystkich ludzi. Moment przebicia boku, godzina trzecia, jako moment śmierci Chrystusa na krzyżu, nabierał więc dla niej znaczenia czasu Bożego Miłosierdzia. Pan Jezus w wizji zachęcał ją do modlitwy o tej porze: “Przypominam ci, córko Moja, że ile razy usłyszysz, jak zegar bije trzecią godzinę, zanurzaj się cała w miłosierdziu Moim, uwielbiając i wysławiając je, wzywaj jego wszechmocy dla świata całego, a szczególnie dla biednych grzeszników, by w tej chwili zostało na oścież otwarte dla wszelkiej duszy. W tej godzinie uprosisz wszystko dla siebie i dla innych, w tej godzinie stała się łaska dla świata całego – miłosierdzie zwyciężyło sprawiedliwość”. Dlatego też nazywała godzinę trzecią – “godziną wielkiego miłosierdzia”, w której należy rozważać śmierć Jezusa i prosić o łaski miłosierdzia: “O trzeciej godzinie błagaj Mojego miłosierdzia szczególnie dla grzeszników, i choć przez krótki moment zagłębiaj się w Mojej Męce, a szczególnie w moim opuszczeniu w chwili konania”. Zjednoczenie z Ofiarą Chrystusa jest szczególnym, bo ukrytym, świadectwem o Miłosierdziu Bożym. Jest ono nazywane “miłosierdziem ducha”. Każdy może je spełniać, przyjmując umartwienia, posłuszeństwo wobec przełożonych, w małżeństwie czy w rodzinie.

Siostra Faustyna wielbiła Boga za możliwość poznania “największego przymiotu” i głoszenia “niepojętego miłosierdzia” całemu światu: “O Jezu Najsłodszy, któryś raczył dopuścić mnie nędzną do poznania tego niezgłębionego miłosierdzia Twego, o Jezu Najsłodszy, któryś łaskawie zażądał ode mnie, abym światu całemu mówiła o tym niepojętym miłosierdziu Twoim, oto dziś biorę w ręce te dwa promienie, które wytrysły z miłosiernego Serca Twojego – to jest Krew i Woda i rozsiewam na całą kulę ziemską, aby wszelka dusza doznała miłosierdzia Twego, a doznawszy, wielbiła przez nieskończone wieki”. Mistyczka z Krakowa odkryła w wewnętrznym doświadczeniu, że jednocząc się z Sercem Jezusowym w Jego męce, najlepiej przyjmuje, wielbi i głosi Boże Miłosierdzie. Doświadczenie to dawało jej wewnętrzny pokój i pewność, że realizuje wolę Bożą.

Serce Jezusa, przebite na Krzyżu, św. Faustyna przedstawiała jako “żywe źródło miłosierdzia”, z którego każdy może czerpać łaski miłosierdzia: “Dziś powiedział mi Pan: otworzyłem Swe Serce jako żywe źródło miłosierdzia, niech z Niego czerpią wszystkie dusze życie, niech się zbliżą do tego morza miłosierdzia z wielką ufnością. Grzesznicy dostąpią usprawiedliwienia, a sprawiedliwi w dobrym utwierdzenia. Kto pokładał ufność w miłosierdziu Moim, napełnię duszę jego w godzinę śmierci Swym Bożym pokojem”. Podkreślała przy tym, że działanie miłosierdzia w duszy polega na usprawiedliwieniu grzeszników i umocnieniu w czynieniu dobra. Człowiek, który uczci Boże Miłosierdzie, doświadczy pokoju serca w godzinę śmierci.

Przeżywając bliskość Boga miłosierdzia, Siostra Faustyna poznawała prawdę, że grzesznicy są szczególnie wybrani przez Boga. Wobec nich najbardziej ujawnia się działanie Miłosierdzia Bożego: “…w każdej duszy dokonywam dzieła miłosierdzia, a im większy grzesznik, tym ma większe prawa do miłosierdzia Mojego”. Wielokrotnie powtarzała słowa, które mówił w jej sercu Jezus, iż grzesznik ufający Miłosierdziu Bożemu nie zginie, ponieważ miłosierdzie jest obroną przed wszelkim złem. Podkreślała też, że szatan najbardziej nienawidzi Bożego Miłosierdzia, które zawsze daje grzesznikom szansę nawrócenia dla grzeszników. Grzesznicy mają więc największe prawo do Bożego Miłosierdzia, ponieważ Chrystus oddał swoje życie za grzechy ludzi.

W zjednoczeniu miłości z Chrystusem Siostra Faustyna poznała, że Miłosierdzie Boże utrzymuje słabego człowieka w istnieniu, umacniając go w ziemskiej pielgrzymce: “Miłosierdzie Twoje, jak złota nić, jest przeprowadzone przez całe nasze życie która utrzymuje kontakt naszego jestestwa z Bogiem, we wszelkim porządku, gdyż do szczęścia niczego nie potrzebuje; a więc wszystko jest jedynie dziełem miłosierdzia Jego. Z radości zmysły mi ustają, gdy mi Bóg głębiej daje poznać ten wielki przymiot Swój, to jest niezgłębione miłosierdzie Swoje”. Miłosierdzie Boże ogarnia grzeszników, by się otworzyli na Boga i Jego łaski, przyjmując je nie w sakramentach: chrztu, pokuty i Eucharystii.

Warunkiem przyjęcia daru miłosierdzia jest oderwanie od grzechu, postawa nawrócenia i całkowite zaufanie Bogu: “Jestem święty po trzykroć i brzydzę się najmniejszym grzechem. Nie mogę kochać duszy, którą plami grzech, ale kiedy żałuje, to nie ma granicy dla mojej hojności, jaką mam ku niej. Miłosierdzie Moje ogarnia ją i usprawiedliwia. Miłosierdziem Swoim ścigam grzeszników na wszystkich drogach ich i raduje się Serce Moje, gdy oni wracają do Mnie”. Dlatego Pan Jezus zobowiązał Siostrę Faustynę, by mówiła do grzeszników o miłosierdziu Boga i zachęcała ich do przemiany i zbliżenia się do Boga: “Powiedz grzesznikom, że zawsze czekam na nich, wsłuchuję [się] w tętno ich serca, kiedy uderzy dla Mnie. Napisz, że przemawiam do nich przez wyrzuty sumienia, przez niepowodzenie i cierpienia, przez burze i pioruny, przemawiam przez głos Kościoła…”. Apostołka Bożego Miłosierdzia zapisywała każde słowo wypowiedziane przez Pana Jezusa w jej sercu, by Jego orędzie mogli poznać wszyscy. Chociaż w czasie swojego ziemskiego życia orędzie to nie było znane światu, dziś jednak dociera do wszystkich ludzi.

Doświadczenie Miłosierdzia Bożego u św. Siostry Faustyny było owocem jej zjednoczenia z Chrystusem, który obdarował swoją prostą i niewykształconą uczennicę możliwością wnikania w największe tajemnice Boga. Jej spotkanie z Bogiem miłosierdzia obejmowało objawienie największego przymiotu Bożego w całej historii zbawienia. Momentem kulminacyjnym była męka, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Z poznaniem Miłosierdzia Bożego wiązała się wielka misja przekazywania światu prawdy o Bogu, który kocha każdego człowieka.

Z kolei doświadczenie Boga w tajemnicy Jego miłosierdzia u św. Teresy z Lisieux ma charakter bardzo osobistego przeżycia, które wpisuje się w przeżywanie “nocy wiary”, obejmującej głębokie oczyszczenia wewnętrzne, które przygotowują człowieka na przyjęcie daru poznania Boga i przebywania z Nim. Poznanie Miłości Miłosiernej daje Świętej z Lisieux poczucie ogromnej wolności oraz prowadzi do całkowitego zaufania Bogu. Doświadczenie wewnętrzne przejawia się jako wielkie pragnienie niesienia Chrystusa wszystkim ludziom i dzielenia się Nim z całym światem.

Na płaszczyźnie przeżycia duchowego odkrycie prawdy o Bogu Miłosierdzia przez św. Faustynę jest bardzo podobne do doświadczenia św. Teresy z Lisieux. Jest naznaczone również przejściem przez próby wiary w “nocy ciemnej”, poznaniem prawdy o Bogu i pragnieniem dzielenia się Nim szczególnie z grzesznikami, aby mogli zbliżyć się do Boga, dobrego Ojca. Doświadczenie Boga Miłosierdzia u św. Faustyny obejmuje obok wymiaru wewnętrznego również wymiar zewnętrzny – jej misję wobec świata. Św. Faustyna nie tylko poznaje, czym jest miłosierdzie jako “największy przymiot Boga”, ale również wnika w tajemnicę miłosierdzia objawiającego się w życiu Osób Boskich Ojcu, Synu i Duchu Świętym. Z tego poznania przechodzi do doświadczenia Miłosierdzia Bożego, obecnego w historii zbawienia – w życiu człowieka i w losach świata. Poznanie Miłosierdzia Bożego prowadzi Siostrę Faustynę do podjęcia misji wobec świata, która wyraża się w uwielbieniu Miłosierdzia Bożego przez akt całkowitego zaufania Bogu i oddania Mu swojego życia oraz w nabożeństwie do Bożego Miłosierdzia, czyli w aktach uwielbienia Boga przez modlitwę, słowo i czyn miłosierdzia. Szczególne miejsce w przesłaniu św. Faustyny znajduje uczczenie obrazu miłosierdzia, obchodzenie Święta Miłosierdzia i modlitwy do Bożego Miłosierdzia.

Św. Teresa z Lisieux podprowadziła św. Faustynę do poznania Bożego Miłosierdzia, do którego przygotowuje proces bolesnych oczyszczeń w “nocy wiary”. Poznanie prawdy o Bogu św. Faustyna uczyniła treścią misji głoszenia światu orędzia miłosierdzia, czyli radosnej prawdy o Bogu Miłosierdzia, który kocha każdego człowieka.


W tekście pominięto przypisy.
Referat z Ogólnopolskiej Sesji Naukowej z okazji Peregrynacji Relikwii św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Polsce. KUL 14 maja 2005,
w: Polskie oblicza św. Teresy z Lisieux, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2005.

fot. gosc.pl