o. Jerzy Zieliński OCD, Maryja w historii i duchowości Karmelu
Maryja w doświadczeniu mistycznym
Duchowe wędrowanie Karmelu ku Matce Chrystusa osiąga swoje apogeum w sferze mistyki. Mistyczne zjednoczenie z Maryją jest doświadczeniem mało zbadanym i jak dotąd niewiele o nim napisano. Znawca tematu, kardynał L. J. Suenens, wyjaśnia, że koncentruje się ono na przeżywaniu wewnętrznej obecności Maryi w duszy, mającej charakter szczególny, na świadomości oddanej Maryi osoby, że uczestniczy w jednym nurcie Bożej miłości, w którym kocha Chrystusa sercem Maryi, a Maryję sercem Chrystusa. W tych doświadczeniach mistycznych Maryja bierze w posiadanie – na swój sposób – aktywność duszy, dzięki czemu stopniowo zaczyna ona upodabniać się w myśleniu, działaniu i miłowaniu do Maryi, czyniąc to dla Niej i w Niej. Dusza doświadcza na sobie prawie nieustannego działania Maryi (L. J. Suenens, Kim jest Ona? Synteza mariologii, Warszawa 1988, s. 112).
Powyższy opis uświadamia nam kilka fundamentalnych cech mistycznego zjednoczenia z Maryją. Nie jest to proste nabożeństwo maryjne czy zwykła przyjaźń z Matką Bożą dostępne każdemu. Zjednoczenie ma charakter mistyczny, czyli zakłada szczególne działanie Ducha Świętego, jest Jego darem. Ponadto nie istnieje ono poza sferą Bożego działania w duszy, gdyż zawsze ma na celu jej głębsze zjednoczenie z Trójcą Przenajświętszą.
Cenne przekazy na temat mistycznych relacji z Maryją pochodzą między innymi z kręgu duchowości karmelitańskiej, od Baldwina Leersiusza (zm. 1483), św. Teresy od Jezusa (1515-1582), Serafiny od Boga (1621-1699), Marii od św. Piotra (1816-1848), św. Teresy od Dzieciątka Jezus (1872-1897). Szczególny wkład mają jednak przedstawiciele Karmelu flamandzkiego: Maria od św. Teresy (Maria Petyt, 1623-1677) i jej duchowy kierownik Michał od św. Augustyna (van Ballaert, 1621-1684).