Oryginalność małej drogi

Czy mała droga Teresy z Lisieux jest oryginalna? Odpowiedź nie może być, naszym zdaniem, jednoznaczna. Zależy to bowiem od tego, czy weźmiemy pod uwagę poszczególne jej punkty doktrynalne, czy też jej historyczną realizację.

Teresa wierzyła, że jej droga jest oryginalna, bardzo prosta i całkowicie nowa.

Była przekonana, że przekazuje coś nowego i oryginalnego. Nie podpisała bowiem cudzych myśli swoim imieniem i nie odkryła tej doktryny z pomocą sióstr karmelitanek, gdyż same mówiły często o “jej drodze”, która była dla nich czymś zupełnie nowym.

Za źródło jej małej drogi nie może być uznane nawet Pismo święte, jako że historycznie rzecz biorąc, odwołując się do Pisma świętego w poszukiwaniu światła, nie szukała rozwiązania swego życiowego problemu, ale potwierdzenia swojego odkrycia.

Trudno jednak znaleźć jakikolwiek punkt jej duchowej doktryny, który nie byłby znany w chrześcijaństwie. Co więcej, nie ona pierwsza poszukiwała jakiejś prostej małej drogi do zjednoczenia z Bogiem. W dziedzinie teorii duchowości niewiele jest do odkrycia. Wiele w tym względzie mówi już podtytuł ostatniego numeru hiszpańskiego przeglądu duchowości “Revista de Espiritualidad”: “Teresa z Lisieux albo powrót do Ewangelii”. Mówi dobrze o charakterze przesłania Teresy. Dobra Nowina została w całości objawiona, każdy jednak musi ją asymilować w swoim konkretnym życiu.

Teresa była przekonana o oryginalności małej drogi, mając na uwadze przebytą własną drogę. Jej życie duchowe jest niepowtarzalne. żyjąc autentycznie Ewangelią, odkryła logikę dochodzenia do świętości, co w jej kontekście kulturowym i środowisku zakonnym okazało się czymś nowym.

Na ukształtowanie się oryginalnej drogi karmelitanki z Lisieux miały wpływ następujące czynniki: uposażenie naturalne Teresy, wpływ środowiska jej życia, działanie łaski i współpraca Teresy.

Teresa była świadoma wpływu osobistych przymiotów i środowiska na kształtowanie się doktryny o małej drodze. Wie, że Bóg dał jej świętych rodziców, od innych nauczyła się jedynie dobrych przykładów i stara się je naśladować, miała czterech aniołków braciszków w niebie i zdaje sobie sprawę z ich wstawiennictwa za nią. Naturalna delikatność i wrażliwość pozwalała jej odkrywać wokół piękno, ale jednocześnie staje się powodem wielkich duchowych cierpień z powodu rzeczy, których inni może nawet nie zauważają. Pisze, że Bóg obudził jej świadomość w wieku trzech lat, aby mogła podziwiać i naśladować dobroć matki, i że dał jej serce czułe i wrażliwe.

Szukając wyjaśnienia małej drogi, trzeba przede wszystkim uwzględnić naturalny bieg rzeczy i działanie łaski w konkretnym środowisku, uwzględniając ponadto fakt, że Teresa miała określoną misję do spełnienia w Kościele.

Jest rzeczą oczywistą, że ostateczna przyczyna ukształtowania się pewnego stylu życia duchowego Teresy nie zależy ani od samego środowiska, mimo jego wielkiego wpływu, ani od temperamentu i cech psycho–somatycznych, skłaniających ją do określonego stylu bycia. Człowiek posiada jeszcze wolną wolę, decydującą o jego wyborach i zachowaniu. U Teresy te wszystkie czynniki zostały zaangażowane w kierunku wierności Bogu. Teresa okazała się bardzo wierną na natchnienia i poruszenia łaski i efekt końcowy jest taki, jaki znamy.

Można wskazać przynajmniej dwie konkretne cechy oryginalności małej drogi

‑ Posłannictwo Teresy jest nowe nie tylko dlatego, że jest wielką świętą nie czyniąc rzeczy nadzwyczajnych, ale że czyni rzeczy zwyczajne w sposób nadzwyczajnie dobry, a przede wszystkim dlatego, że Teresa nie musiała stawać się jak dzieckiem, jak nakazuje Ewangelia, gdyż dzieckiem już była od samego początku.

‑ Inni święci, podobnie jak ona, żyli w całej pełni miłością. Nie szli jednak od początku drogą dziecięctwa. Czytając Ewangelię Mt 18,3 musieli dołożyć starań, by stać się jak dziecko i stali się. Teresa czytając te słowa stwierdziła, że musi pozostać dzieckiem, iść nadal drogą dziecięctwa. To jest jej oryginalność: dotarcie do samej istoty chrześcijaństwa; zrozumienie i przeżywanie od najwcześniejszego dzieciństwa misterium które Jezus nam objawił w modlitwie Ojcze nasz. Teresa jest świętą, która dojrzała w naturalnym i duchowym dziecięctwie.